ایمپلنت روی ریشه دندان

ایمپلنت روی ریشه دندان، که با نام علمی ایمپلنت اندوستئال (Endosteal) شناخته می‌شود، یکی از رایج‌ترین و موفق‌ترین روش‌های جایگزینی دندان‌های از دست رفته است. این نوع ایمپلنت مانند یک پیچ فلزی از جنس تیتانیوم، مستقیماً داخل استخوان فک قرار داده می‌شود تا نقش ریشه دندان را ایفا کند. پس از جوش‌خوردن کامل پایه ایمپلنت با استخوان، دندان مصنوعی یا روکش روی آن نصب می‌شود. این روش به دلیل استحکام بالا، ظاهر طبیعی و عملکرد مشابه دندان‌های واقعی، طرفداران زیادی دارد.
ایمپلنت اندوستئال زمانی مناسب است که استخوان فک بیمار از تراکم و سلامت کافی برخوردار باشد. بسیاری از بیماران ممکن است در مورد مرحله جراحی ایمپلنت نگرانی‌هایی داشته باشند، اما با استفاده از روش‌های بی‌درد و مراقبت‌های تخصصی، این فرآیند به‌خوبی و با موفقیت انجام می‌شود.

کاشت ایمپلنت چگونه انجام می‌شود؟

ایمپلنت‌های دندانی معمولاً از فلز تیتانیوم ساخته می‌شوند که به دلیل ویژگی‌های بیولوژیکی خاص خود، می‌تواند به خوبی با استخوان فک ترکیب شود. این فرآیند زیستی که به آن "اوسئواینتگریشن" (Osseointegration) گفته می‌شود، به معنای پیوند طبیعی ایمپلنت با استخوان است. ایمپلنت‌ها به گونه‌ای در استخوان فک قرار می‌گیرند که گویی بخشی از ساختار بدن هستند و پس از جوش خوردن با استخوان، توانایی تحمل فشارهای روزمره ناشی از جویدن و گاز زدن را دارند.

انواع ایمپلنت‌های دندانی

۱.ایمپلنت داخل استخوان (ایمپلنت روی ریشه دندان)

این نوع ایمپلنت که با نام ایمپلنت اندوستئال نیز شناخته می‌شود، رایج‌ترین نوع ایمپلنت دندانی است. ایمپلنت‌های اندوستئال به شکل پیچ یا استوانه طراحی می‌شوند و مستقیماً درون استخوان فک و زیر لثه قرار می‌گیرند. این فرآیند با جراحی و تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود.

پس از قرار گرفتن ایمپلنت در استخوان، بدن به زمان نیاز دارد تا آن را به‌عنوان بخشی از خودش بپذیرد و با آن سازگار شود. این زمان معمولاً بین ۳ تا ۶ ماه است. بعد از این مرحله، لثه باز می‌شود و بخشی به نام اباتمنت روی ایمپلنت نصب می‌شود که نقش پایه‌ای برای قرارگیری تاج یا دندان مصنوعی را دارد.

نکته: ایمپلنت اندوستئال زمانی استفاده می‌شود که استخوان فک به‌اندازه‌ی کافی سالم، پهن و عمیق باشد. اگر استخوان تحلیل رفته یا ضعیف باشد، ممکن است نیاز به روش‌های جایگزین وجود داشته باشد.

۲.ایمپلنت پلاکی (فرم پلاک)

این نوع ایمپلنت زمانی کاربرد دارد که استخوان فک به‌اندازه‌ای باریک یا کوتاه باشد که نتوان ایمپلنت پیچ‌شکل را در آن کاشت. ایمپلنت پلاکی، طراحی تخت و بلند دارد و به‌صورت افقی روی استخوان فک، اما در زیر لثه قرار می‌گیرد.

مانند ایمپلنت ریشه‌ای، ایمپلنت پلاکی نیز طی جراحی و با بی‌حسی موضعی در محل مورد نظر قرار داده می‌شود. برشی روی لثه ایجاد شده، ایمپلنت روی استخوان فک چسبانده می‌شود، و پس از گذشت چند ماه و اطمینان از پیوند با بافت‌ها، دندان مصنوعی روی آن قرار می‌گیرد.

برخی از ایمپلنت‌های پلاکی، طراحی خاصی دارند که امکان نصب فوری دندان جایگزین را فراهم می‌سازد و نیازی به دوره انتظار طولانی ندارند.

۳.ایمپلنت ساب‌پریوستئال (زیرپریوستئال)

در مواردی که استخوان فک از نظر عرض یا ارتفاع بسیار ضعیف است و شرایط مناسب برای کاشت هیچ‌یک از انواع ایمپلنت‌های قبلی وجود ندارد، از این نوع ایمپلنت استفاده می‌شود. ایمپلنت ساب‌پریوستئال به نوعی یک سازه‌ی سفارشی است که روی استخوان فک و زیر لثه قرار می‌گیرد.

قبل از طراحی و ساخت این نوع ایمپلنت، از ناحیه استخوان فک قالب‌گیری می‌شود تا ایمپلنت دقیقاً با آن منطبق باشد. این ایمپلنت‌ها مانند یک چارچوب عمل می‌کنند و به استخوان طبیعی می‌چسبند. پس از جوش خوردن با بافت‌های اطراف، می‌توان دندان‌های جایگزین را به آن متصل کرد.

این نوع ایمپلنت معمولاً در شرایط خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد و نیازمند بررسی دقیق توسط دندانپزشک متخصص است.

مراحل کاشت ایمپلنت اندوستئال

-آماده‌سازی و ارزیابی اولیه:

شامل عکس‌برداری، اسکن، بررسی سلامت عمومی دهان و استخوان فک است.

-جراحی کاشت پایه ایمپلنت:

در این مرحله، پایه تیتانیومی به‌صورت مستقیم در استخوان فک کاشته می‌شود.

-دوره جوش‌خوردن (Osseointegration):

چند هفته تا چند ماه زمان می‌برد تا استخوان فک با پایه ایمپلنت جوش بخورد.

-نصب اباتمنت و قالب‌گیری:

پس از جوش‌خوردن کامل، قطعه‌ای به نام اباتمنت روی پایه نصب شده و قالب‌گیری برای روکش انجام می‌شود.

-نصب تاج یا دندان مصنوعی:

روکش یا دندان نهایی روی اباتمنت قرار می‌گیرد تا ظاهر و عملکرد نهایی دندان بازگردد.

مزایا و فواید ایمپلنت روی ریشه دندان

-استحکام و ماندگاری بالا:

ایمپلنت‌های اندوستئال، در صورت مراقبت صحیح، می‌توانند سال‌ها یا حتی یک عمر بدون مشکل باقی بمانند.

-ظاهر طبیعی و هماهنگ با سایر دندان‌ها:

طراحی ایمپلنت به‌گونه‌ای است که با دندان‌های طبیعی هیچ تفاوتی نداشته و از لحاظ زیبایی شناختی، نتیجه‌ای عالی به‌همراه دارد.

-بهبود عملکرد جویدن و صحبت کردن:

پس از کاشت موفق ایمپلنت، عملکرد دهان مانند گذشته بازمی‌گردد و فرد می‌تواند بدون محدودیت غذا بخورد یا صحبت کند.

-حفظ ساختار استخوان فک: 

ایمپلنت مانع از تحلیل رفتن استخوان فک در اثر نبود ریشه دندان می‌شود. این عامل به حفظ زیبایی صورت و سلامت دهان کمک می‌کند.

ریسک‌ها و مشکلات احتمالی ایمپلنت ریشه دندان

-درد و تورم پس از جراحی (طبیعی و موقتی)
-عفونت در محل کاشت ایمپلنت
-رد شدن ایمپلنت توسط بدن در موارد خاص
-شکستگی یا لق شدن ایمپلنت در اثر فشار زیاد یا عدم رعایت بهداشت دهان
-آسیب به اعصاب یا سینوس‌ها در صورت اجرای ناصحیح

برای تهیه‌ی ایمپلنت ساب‌پریوستئال (زیرپریوستئال)، دو روش اصلی وجود دارد که بسته به شرایط بیمار و امکانات کلینیک انتخاب می‌شود:

روش اول: قالب‌گیری به روش جراحی

در این روش، دندانپزشک زیبایی طی یک عمل جراحی با بی‌حسی (و گاهی بیهوشی)، لثه را باز می‌کند تا استخوان فک نمایان شود. پس از در معرض قرار گرفتن استخوان، از آن قالب گرفته می‌شود. این قالب مستقیماً به لابراتوار دندان‌سازی ارسال می‌گردد تا بر اساس آن، ایمپلنت سفارشی متناسب با فرم دقیق استخوان فک طراحی و ساخته شود.

حدود دو هفته بعد، در جراحی دوم، ایمپلنت آماده‌شده روی استخوان فک قرار می‌گیرد؛ روندی مشابه آنچه در ایمپلنت‌های ریشه‌ای و پلاکی انجام می‌شود. پس از طی دوران بهبودی، دندان‌های جایگزین به این ایمپلنت متصل خواهند شد.

روش دوم: بدون جراحی، با کمک اسکن و مدل‌سازی دیجیتال

در این روش نوین، دیگر نیازی به جراحی برای قالب‌گیری فیزیکی نیست. به جای آن، از فناوری تصویربرداری پیشرفته مانند اسکن سی‌تی (CAT Scan) استفاده می‌شود تا تصویری دقیق از ساختار استخوان فک شما تهیه شود. سپس با استفاده از نرم‌افزارهای مدل‌سازی کامپیوتری، یک مدل سه‌بعدی از استخوان فک ساخته می‌شود.

این مدل دیجیتالی به آزمایشگاه دندانپزشکی ارسال می‌شود تا ایمپلنت سفارشی بر اساس آن تولید گردد. این روش هم دقت بالاتری دارد و هم برای بیمار راحت‌تر است، چرا که از جراحی اولیه جلوگیری می‌کند.

هر دو روش با هدف تهیه‌ی دقیق‌ترین و مناسب‌ترین ایمپلنت برای استخوان فک طراحی شده‌اند. روش جراحی سنتی بیشتر در گذشته استفاده می‌شد، اما امروزه با پیشرفت فناوری‌های تصویربرداری دیجیتال، روش غیرجراحی با کمک اسکن و مدل‌سازی کامپیوتری طرفداران بیشتری یافته است. انتخاب نهایی روش مناسب، بر عهده دندانپزشک متخصص و با توجه به شرایط جسمی و امکانات موجود انجام می‌شود.

سخن آخر

ایمپلنت روی ریشه دندان یا ایمپلنت اندوستئال، یکی از موثرترین و پیشرفته‌ترین روش‌ها برای جایگزینی دندان‌های ازدست‌رفته است که با شباهت بسیار به ریشه طبیعی دندان، در استخوان فک قرار می‌گیرد و پایه‌ای محکم برای نصب دندان مصنوعی فراهم می‌کند. این روش نه تنها باعث بازیابی زیبایی لبخند می‌شود بلکه عملکرد طبیعی دهان را نیز احیا می‌کند و از تحلیل استخوان فک جلوگیری می‌نماید.
استفاده از مواد زیست‌سازگار مانند تیتانیوم، دوام بالا و طبیعی بودن ظاهر دندان از جمله مزایای برجسته این نوع ایمپلنت است. برای دریافت مشاوره تخصصی و انجام این روش درمانی با بالاترین کیفیت، کلینیک تخصصی دندانپزشکی دکتر جولایی با بهره‌گیری از تجهیزات مدرن و تیم حرفه‌ای، یکی از گزینه‌های قابل اطمینان محسوب می‌شود.

سوالات متداول

۱.آیا ایمپلنت روی ریشه درد دارد؟
معمولاً درد این روش بسیار کم است و با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. پس از جراحی ممکن است کمی ناراحتی یا تورم وجود داشته باشد که با داروهای تجویزشده کنترل می‌شود.

۲.چه مدت زمان طول می‌کشد تا ایمپلنت به استخوان فک جوش بخورد؟
این فرآیند معمولاً بین ۳ تا ۶ ماه طول می‌کشد تا پایه تیتانیومی با استخوان فک پیوند کامل برقرار کند.

۳.آیا همه افراد می‌توانند ایمپلنت روی ریشه انجام دهند؟
خیر، بیمار باید استخوان فک سالم و کافی داشته باشد. همچنین افراد با بیماری‌های خاص مانند دیابت کنترل‌نشده یا مشکلات سیستم ایمنی باید ابتدا با پزشک مشورت کنند.

۴.ماندگاری ایمپلنت دندان چقدر است؟
در صورت رعایت بهداشت دهان و مراقبت منظم، ایمپلنت‌های دندانی می‌توانند بیش از ۱۵ تا ۲۰ سال دوام بیاورند، و در بسیاری موارد تا پایان عمر نیز باقی می‌مانند.